నిరుడు సంవత్సరం చివర్లో ఓ రెండు నెలలు పాటు ఒక డాక్యుమెంటరీ ఫిల్మ్‌ తీయడం కోసం నా మిత్రుడైన ఒక దర్శకుడితో పని చేయడానికి బెంగళూర్ వెళ్ళాను. అతనికి సహాయంగా ఒక అసిస్టెంట్ డైరక్టర్ వున్నాడు. అతను నాకు కొత్త..మునుపుటి పరిచయంలేదు.  అట్టడగు స్థాయి నుండి ఆకాశమంత ఎత్తు ఎదిగిన ఒక విశిష్ట వ్యక్తి మీద ఆటొబయోగ్రఫీ డాక్యుమెంటరీ ఫిల్మ్‌ చేస్తూ..ఒక పుస్తకంగా తేవడం మీద ముగ్గురం ఒక టీమ్‌గా పని చేస్తున్నాము. అయితే ఆ ప్రాజెక్ట్ మొదలయిన ఒక పదిహేను రోజుల తర్వాత మద్యలో నేను కొత్తగా చేరాను.

    నేను ఆ ప్రాజెక్ట్‌లో చేరక మునుపు నుండి చేస్తున్న ఇంటర్‌వ్యూస్ నేను వెళ్ళాక కూడ కొనసాగిస్తున్నారు..నాలగయిదు రోజులు గడిచాక. అక్కడ పని చేస్తున్న అసిస్టెంట్ డైరెక్టర్‌తో చనువు పెరిగింది. కొన్ని రోజులు గడిచాక దర్శకుడు చేస్తున్న పని సరిగ్గా లేదంటూ వంకలు చూపుతూ నాతో చెప్పడం మొదలు పెట్టాడు అసిస్టెంట్ డైరెక్టర్.  " ఏంటో సార్..ఆయన చెప్పిందే వినాలంటాడు..మనం చెప్పింది వినడు. పోనీ ఆయన చేసేది ఏమన్న బావుందా అంటే..?  అదీ సరిగ్గా లేదు..! ఇంటర్‌వ్యూ చేస్తున్న వారితో ఏవేవో ప్రశ్నలు వేస్తాడు..  ’అవి ఇంటర్‌వ్యూ చేస్తున్న వారికి ఇబ్బంది కలిగిస్తాయి సర్ ’ అని చెప్పినా వినడు, ఆయన దారి ఆయనదే "  అని ఇలా రకరకాలుగా చెప్పే వాడు. ఇలా మాట్లాడుకోవడం ఎక్కడైనా సర్వసాధారణమే అనుకున్నా.. ఎందుకంటే ఒక గుంపుగా పనిచేస్తున్న చోట ఉండే మనుషులు రకరకాల సామాజిక స్థితిగతుల నుండి.. రకరకాల వాతావరణం నుండి ప్రాంతాల నుండి వచ్చి పని చేస్తుంటారు.. వారి వారి సామాజిక, వాతావరణాల ప్రాంతాలలో పెరిగిన దృక్కోణాలు, అభిప్రాయాలు వారిలో చిన్నప్పటినుండి నాటుకొని వుంటాయి..అవి ఎక్కడకు వెళ్ళిన ఆ మనుషులతో కూడ వుంటాయి కాబట్టి..ఒకరి ప్రవర్తన, ఆలోచనల విధానం మరొకరికి నచ్చదు. అవి తెలిసినవే కాబట్టి అతని మాటలను పెద్దగ పరిగణలోకి తీసుకోలేదు.

       అసిస్టెంట్ డైరెక్టర్ రాజమండ్రి దగ్గర ఒక పల్లెటూరు వాసి అయినా పుట్టి పెరిగినది మాత్రం హైదరాబాద్ నగరంలోని ఓ మద్యతరగతి కుటుంబంలో.. అయితే చిన్నప్పటినుండి..ఎలక్ట్రానిక్స్ పరికరాల మద్యన జంకు ఫుడ్ లాంటి వాతావరణం మద్యన పెరిగినట్లు ఉన్నాడు అతని ఆలోచనలను చూస్తే అలాని అనిపిస్తాయి..అంతా ఒక ఫ్యాభ్రికేటడ్ జీవితానికి అలవాటు పడ్డ మనిషిలా కనపడతాడు. ఇక దర్శకుడు చిత్తూరు దగ్గర ఒక గ్రామంలో రైతు కుటుంబంలో పుట్టి పెరిగిన మనిషి.. సహజంగానే పల్లె వాతావరణం మద్యన పెరిగాడు కాబట్టి అక్కడి జీవనశైలి గురించి అవగాహన వున్న వ్యక్తి.. అందులోనూ ఒక హిస్టారియన్..కవి.. ఇంగ్లీష లిటరేచర్ చేసి..కొన్ని ఆంగ్ల పుస్తకాలను తెలుగులోకి అనువాదం చేస్తున్నాడు..అదీను కాక మాజి నక్సలైట్..15 ఏళ్ళ క్రితం ఎన్‌కౌంటర్‌లో చంపబడవలసిన వ్యక్తి... బతికి... జనజీవన స్రవంతిలోకి వచ్చి చేరాడు.. సమాజం మీద..మనుషుల మీద విషయ పరిఙ్ఞానం వున్న వ్యక్తి.  ఒకే గుంపులోని ఇద్దరి మనుషుల మద్యన ఇన్ని రకాల అంతరాలున్నప్పుడూ సహజంగానే  ఒకరి ఆలోచనలు మరొకరితో కలవవు. అలా కలవాలని ఆశించడం కూడ అంత సబబు కాదేమో..!!

    నేను బయట వాగుడు కాయలా ఎన్ని వాగినా.. అన్ని విషయాల మీద ఙ్ఞానం వున్న మనుషుల మద్యన నోరుమూసుకొని మౌనంగా వారు చెప్పింది వింటూ వుంటాను..లేక పోతే నా అఙ్ఞానం బయటపడుదూ..?? ఈ ఆటోబయోగ్రఫీ డాక్యుమెంటరీ ఫిల్మ్ ఒక బెంగళూర్ ఎలక్ట్రానిక్ సంస్థ నిర్మిస్తున్నది..కాబట్టి వారు మాకో గెస్ట్‌హౌస్ ఇచ్చారు..అది కనపుర రోడ్‌కి మైసూర్ రోడ్‌కి మద్యనున్న ఒక బైపాస్ రోడ్ మార్గ మద్యలో వుంది..నగర సరిహద్దుల్లో ఉండడం మూలాన అక్కడ ఇళ్ళు చాలా తక్కువ మేము వుంటున్న గెస్ట్‌హొస్ ప్రాంతంలో మహా అయితే ఓ పది ..పదిహేను ఇళ్ళు ఉండవచ్చు...అవీను దూరదూరంగా విసిరేసినట్లుగా వుంటాయి. మనుషుల సంచారమే తక్కువ కాకపోతే పక్కనే కొద్ది దూరంలో ఒక ఇంజనీరింగ కాలేజి ఉన్నది..అందులో నార్త్ ఇండియన్స్ ఎక్కువగా చదువుకుంటున్నారు.. వారి కోసమని మేయిన్ రోడ్ పక్కనే ఒక చిన్న నార్త్ ఇండియన్  స్టైల్ ఫాస్ట్ ఫుడ్ సెంటర్ పెట్టారు. రాత్రి తిండికి మాకదే దిక్కు.. మా గెస్ట్‌హౌస్ నుండి అక్కడికి ఓ పదిహేను నిమిషాల నడకంత దూరం వుంటుంది..ముగ్గరం నడుచుకుంటూ వెళ్ళి ఏ వెజ్‌ రోలో..లేక ఎగ్‌ రోలో, చికన్‌ రోలో పలచటి బట్టర్ పేపర్‌తో చుట్టి చేత్తోపట్టుకొని తింటు తిరిగి ముఖం పడతాము..ఆ నడకలో ఎన్నో విషయాలు చర్చలుగా సాగేవి..! నవంబర్ మాసం కావడంతొ అప్పుడే మొదలయిన శీతకాలపు లేత చలిగాలిలో వేడి వేడిగా తింటూ చర్చించడం..నిజంగ అది మరచిపోని మధురానిభూతే..

      ఆ చర్చల్లో ఎన్నో విషయాలు తెలుసుకొనే వాడిని మా దర్శకుడినుండి..! ఎక్కడో ఒక చోట నేను మొదలుపెడతా చర్చను... అంతే వినడమే నా తరువాయి పని ఆయన అలా చెప్పుకొంటూపోతునే వుంటాడు.. అలా ఫ్రెంచ్ ఫిలాసఫర్ స్లవోయ్ జెజక్ నుండి..నిరుడు సంవత్సరానికి గాను నోబుల్ బహుమతి పొందిన " లోసా " గురించి ఆయన రచనలు గురించి..ఆయన రచనల ఆధారంగా నిర్మించిన సినిమాల గురించి..యుద్దం నేపథ్యంలో స్వయంగా ఆయన దర్శకత్వం వహించిన సినిమా గురించి.. ఇలా ఒకటి కాదు ప్రపంచ సినిమా,సాహిత్యం, ఫిలాసఫీ  ఏవి వదలకుండా చెబుతూనే వుండే వారు. నాకా సమయంలో " వాయిస్ రికార్డర్ " లేకపోవడం నన్ను నేను నిందించుకునేవాడిని..! కాని మా అసిస్టెంట్ డైరెక్టర్ మాత్రం ఇవేవి తనకేమి పట్టనట్లు వుండేవాడు..ఆ‌ఫ్‌కోర్స్ నాకు నచ్చినంత మాత్రాన అతనికి నచ్చాలని రూల్ లేదనుకోండి..కాని ఇలాంటి విషయాలు ఒక దర్శకుడుగా మారాలనుకునే వారికి ఆసక్తి గొలిపేవే కదా..?  అదే విషయాన్ని అతన్ని అడిగాను ..దానికతను " ఆ " అంటు తేలిగ్గా తీసిపారేశాడు..బహుశ మా దర్శకుడు ఈ సహాయ దర్శకుడికి నచ్చకపోవడం మూలాన అతను చెప్పే ఏ విషయం కూడ అతనికి ఎక్కట్లేదు..! " అదేమ్ " అని అడిగాను..నేను..!  " ఆ ఏముంది అదంతా బుక్కీష్ నాలెడ్జ్ .. ప్రాక్టికాల్టీ లేదు అదంతా వేస్ట్ " అని కొట్టి పడేశాడు..! మనిషి నచ్చకపోవచ్చు కాని అతను చెప్పే విషయాలు అతని సొంతానివి కాదు కదా..? బయట ప్రపంచానికి సంబందించనవి..!

    అందులోను మా దర్శకుని ప్రవర్తని మా అసిస్టెంట్ డైరెక్టర్‌కి నచ్చట్లేదు..కాని ఇక్కడో ప్రాధమిక విషయం మరిచిపోతున్నారు..  " విఙ్ఞానం వేరు..ప్రవర్తన వేరు..కాని ఈ రెండిటిని కలిపి చూస్తుండడం వలన వస్తున్న సమస్యలివి " అలా అని చేస్తున్న పని నుండి పారిపోయేంత తీవ్రమైన ప్రవర్తన ఏమి కలిగి ఉండలేదు దర్శకుడు. ఒకే ఒకసారి ఏదో పని చేయమని చెప్పినప్పుడు దానికేదో సమాధానం చెబుతున్న సమయంలో " ఆర్గ్యుమెంట్స్ వద్దు.. చెప్పిన పని చేయండి " అని అన్నాడు..దానికి కారణం ఆయకున్న కొన్ని వత్తిడిలు వలన అని నాకర్థమయ్యింది.. అందులోను పూర్వాశ్రమంలో తుపాకి పట్టి అడువుల్లో తిరిగిన మనిషి..అక్కడ ఆఙ్ఞనలు జారి చేస్తే దాన్ని అందరు తూ..చా తప్పకుండా శిరసా వహించే వాతావరణంలో నుండి వచ్చిన వ్యక్తి.. అవన్ని అంత తేలిగ్గా మరవడం సాధ్యమయ్యే పనేనా..? ఆ మూలాలు ఎక్కడో మూలన దాక్కొని వుంటాయి..! నాకు తెలిసిన కమ్యూనిస్టుల్లో చాలా వరకు వారిలో ఎక్కడో మూలన ఒక " ఫ్యూడలిస్ట్ " దాగి ఉంటాడేమో అని అనిపిస్తూవుంటుంది వారి మాటలను బట్టి.

    వీటన్నిటిని దృష్టిలో పెట్టుకొని తనకు తాను ఒక "ఫ్రాంక్‌ " గా మాట్లాడే మనిషినని..ఉన్నది ఉన్నట్లు మొహం మీద చెప్పే మనిషినని చెప్పుకుంటాడు మా అసిస్టెంట్ డైరెక్టర్..! ఇలాంటి మాటలు ప్రతిఒక్కరి నుండి వింటూనే వున్నాను నేను! ..మరి ఎవరు.. మనిషి వెనుక మాట్లాడే వారో అర్థం కాదు ఇలా ప్రతి వొక్కరు తమను తాము ఓపన్‌గా మాట్లాడేవారుగా చెప్పుకుంటే..?! బహుశ ఓపన్‌గా మాట్లాడతానన్న నెపంతో..ఎదుటి వారిని తిట్టడమే ఒక ఫ్రాంకనెస్ అని చెప్పుకొంటున్నారా..?  లేక రంధ్రాన్వేషణకు ఫ్రాంక్‌నెస్ అని చెప్పుకోవడం ఒక అందమైన ముసుగా..?

    రోజు రోజుకీ అసిస్టెంట్ డైరెక్టర్‌కి అసహనం పెరిగి తను చేయాల్సిన పనిలో ధ్యాస పెట్ట లేకపోతున్నాడు..తనకంటూ ఒక స్థిర సిద్దాంతాలున్నాయి..ఆ వృత్తంలోనే అతనున్నాడు..! దర్శకుడి ప్రవర్తన అంతా తన స్థిర సిద్దాంతాల కోణం నుండే చూస్తుండడం వలన అతనిలోని వ్యక్తివాదం తను చేస్తున్న వృత్తి మీద ప్రభావం చూపిస్తున్నది. ఇలాంటి స్థితిని ఎక్కువగా మనం ప్రభుత్వ కార్యాలయాల్లో చూడవచ్చు. చేసే ప్రతి ఉద్యోగానికి కొన్ని నియమాలు.. వృత్తిధర్మం.. నిర్దేశాలుంటాయి ( protocol ). కాని ఆ స్థానంలో వున్న ఉద్యోగి వాటినేవి పాటించడు...తనకంటు సొంత ఎజండాలు..అతని మానసిక పరిణితిని బట్టి సొంత ఆలోచనలతోనే ఉద్యోగ ధర్మాన్ని నిర్వర్తిస్తాడు. అంటే వృత్తి ధర్మాన్ని తన సొంత జాగరిదారుగా..తనదిగా మలుచుకుంటాడు. ఇలా చాలా మందిని గమనించవచ్చు బయట. . " నేను అందరిలా కాదు..నా కథే వేరు..నాతో ఆటలా..? ఆ " అంటూ హూంకరిస్తుంటారు. అంటే తను చేయాల్సిన వృత్తి ధర్మానికి తిలోదకాలిచ్చి..తనకు నచ్చినట్లు నడుస్తాడు..! అంటే ఆ ఉద్యోగి యెక్క ఆలోచనా విధానం  అతను నిర్వర్తించాల్సిన వృత్తి మీద మీద పడుతుంది.. అలా జరిగినా ..అది పురోగమన దిశలో సాగితే పర్లేదు..తిరోగమనంలోకి సాగినప్పుడే మిగతా వ్యవస్థంత చిన్నాభిన్నం అవుతుంది.

  కొన్ని సంవత్సరాల క్రితం అనుకుంటాను.. ఒక అంతర్జాతీయ బ్యాంక్‌కు వెళ్ళాను.. లోనకు ప్రవేశించగానే  ఒక ఉద్యోగి నా వద్దకు వచ్చి " What can i do for u sir " అడిగి..నాకావలసిన పనిని ఐదే ఐదు నిమిషాల్లో పూర్తి చేశారు..అది చూసిన వారు తబ్బిఉబ్బి పోయారు..మళ్ళి మరో అనుమానం కూడానూ..అంతలా మన కోసం పని చేస్తున్నారంటే  ఏదన్న మనకు " బ్యాండ్ " వేస్తారేమో..అని..! మనం ముందునుండి  పని చేయని ఉద్యోగస్థులకు అలవాటిపడిన మనస్థత్వంతో వుండడం మూలాన..ఇలా వచ్చి రాగానే వారికై వారు మనల్ని రిసీవ్ చేసుకొని మరీ నిమిషాలలో పని చేసేలోపల తబ్బుబ్బిపోయి..ఒక వంక అనుమానం పడే స్థాయి చేరుకున్నాము..! నిజం చెప్పాలంటే వాళ్ళు వారి ఉద్యోగ ధర్మాన్ని నిర్వర్తిసున్నట్టె కదా..!!

  చివరకు ఏవన్న పనుల మీద గవర్నమెంట్ ఆఫీసులకు వెళ్ళిన సమయంలో అధికారి గదిలోకి ప్రవేశించే ముందు బయటనున్న అటెండర్‌ని  " సారి ఎటువంటి వాడు..? పర్లేదా..? అన్ని సావదానంగా వినే మనిషేనా..పనులు సజావుగా చేస్తాడా ..? "  అడిగి తెలుసుకొని లోనకు ప్రవేశిస్తాము..! ఆ అధికారి తన వృత్తి ధర్మాన్ని సక్రమంగా నిర్విస్తాడన్న నమ్మకం లేకపోవడం వలన ఇలా ముందుగానే అడిగే స్థాయికి మానసికంగా తయారు కాబడ్డాం మనం.

   అలా మా అసిస్టెంట్ దర్శకుడు కూడ తన సొంత ఎజండాతో ప్రవర్తిస్తున్నాడు.. ఇలానే ఒక రోజు మళ్ళీ తనదైన శైలిలో దర్శకుడి గురించి చెబుతుంటే నేను మద్యలో అడ్డుకొని..  " చూడు బ్రదర్..! ప్రపంచం ఒక నాటక రంగం, అందులోని మనమంతా పాత్రదారులమే..ఒక్కొక్కరిది ఒకో రకపు మనస్థత్వం..వాటిని నీవు నీ కళ్ళకు ఎటువంటి రంగుటద్దాలు తగిలించుకోకుండా "నేకడ్ ఐ"  తో చూడాలి.. అంటే ఏ సంఘటనైనా సరే యధాతదంగా తీసుకోవాలి అంతే కాని ఆల్ రెడి నీలో వున్న ఒక ఫిక్సడ్ అభిప్రాయం మనే కోణంతో చూడటం మొదలు పెడితే ప్రతి సంఘటనా ఒకే రంగులో..ఒకేలాగ కనపడతాయి..! అందునా నీవు రేపు కాబోయే దర్శకుడివి..అంటే నీ నిజ జీవితంలో ఎదురయ్యే సంఘటనలను..మనుషులను నీదయిన శైలిలో రకరకాల కోణాలలో గమనిస్తూ వెండి తెరమీద అవిష్కరించాలి..అంటే దానికి ఎప్పుడు ఒకే రకం అభిప్రాయంతో నిన్ను నీవు కట్టడి చేసుకోకు..జరుగుతున్నవన్నీ గమనించు. దర్శకులెప్పుడు తమని తాము ఒక చట్రంలో బిగంచుకోకూడదు..ప్రతీది రకరకాల కోణాలలో చూస్తుండాలి..! సామాన్యులకు ఎలాను ఒకే రకపు ఫిక్సడ్ అభిప్రాయంతొ వున్న పర్లేదు..వారికి వారి ధినచర్యల్లో ఎన్నో సమస్యలుంటాయి ఎన్నో ఆలోచనలుంటాయి..వాటి ధ్యాసలోనే వారికి జీవితం గడుస్తుంది...! రకరకాల కోణాలలో ఆలోచించడం వారికి అనవసరం కూడాను..కాని నీవు అలా కాదు.." అని చెబుతూ..మద్య మద్యలో అతన్ని గమనిస్తున్నప్పుడు ..అతను నా మాటలు వింటున్నట్లుగా తల ఊపుతున్నాడుగాని..నా మాటలను నిజంగా తలలోకి ఎక్కించట్లేదన్న సంగతి అర్థమవుతున్నది నాకు..! చెబుతున్న మాటలు అతనికి నచ్చేవి కావు..తనకు అనుకూలంగా లేవు కాబట్టి..నా మాటలకు మద్యలోనే ఒక అడ్డతెరవేసి.. నా మాటల తర్వాత తను ఏమి చెప్పాలో వాటిని ఆలోచిస్తూ..ఒక ధారంలా వాటిని గుదిగుచ్చుకుంటున్నాడు అతని మదిలో..! ఇలా అతనొక్కడే కాదు మనలో చాలా మంది ఇలానే చేస్తూ వుంటాము.. వింటున్నట్లుగా తల ఊపుతుంటాము కాని బుర్రలోకి అవి ఎక్కించం...తర్వాత ఏమి మాట్లాడాలో అని తమలో తాము మాటలను పొందుపొర్చుకుంటూ వుంటాము...! ఆ విషయం నాకర్థమయ్యి.. చెప్పవలసిన విషయం ఆపేశాను. కొన్ని రోజుల తర్వాత  సమయం సందర్భం వచ్చినప్పుడు ఒకటి.. రెండు సార్లు ఇలానే చెప్పాలని ప్రయత్నించినా... మళ్ళీ అదే విదంగ వింటున్నట్టుగా తల ఊపుతున్నాడే గాని...బుర్రకు ఎక్కట్లేదు..  ఇక నేను పూర్తిగా చెప్పడం మానుకున్నాను.

  ఒక రోజున మా దర్శకుడితో  " ఏంటి సార్! వస్తూ వస్తూ ఒక శల్యుడిని వెంట తెచ్చుకున్నారు "  అని అడిగాను నేను..దానికి ఆయన చిరునవ్వే సమదానం.

  నేను ఖాలీగా కనపడినప్పుడల్లా తన బాస్ గురించి మాట్లాడడం మొదలెట్టాడు..చివరకు ఒక రోజున.." చూడు బాబు..! ఒక రోజు..రెండు రోజులు అంటే పర్లేదు..రోజూ అవే మాటలేనా..? ఆ మనిషి గురించి తెలిసిందె..ఇక రోజు పదే పదే కొత్తగా మాట్లాడుకోవడానికి ఏముంటాయి..?  పోనీ.. నీకు ఇష్టం లేని పని ఎందుకు చేయడం... మానేయచ్చుగా..? ఎందుకంత కష్టంగా పని చేయడం..? ఒక విషయం చెబుతున్నా గుర్తు పెట్టుకో..ఒక రోజు రెండు రోజులు మాట్లాడావంటే పర్లేదు గాని ప్రతిరోజు ఒకే మనిషి గురించి పదే పదే మాట్లాడుతున్నావంటే బహుశ నీలోనే ఏదో లోపం ఉన్నట్లే " అన్నాను..ఆ తర్వాత ప్రాజెక్ట్ ఒక పదిహేను రోజుల్లో పూర్తవతుందనగా ... లోలోపల రగులుతున్న వ్యతిరేకత భావం ఒక రోజు ఏవో చిన్న విషయానికి బయట పడి మాట మాట పెరిగి గొడవ పడి ప్రాజెక్ట్ నుండి బయటకు వెళ్ళాడు.

1 comments:

very fine analysis,thanq sir

About this blog

నాకే ఏమి తెలీయదు.

Followers



మాలిక: Telugu Blogs